تمدن باستان ایران و جام جهان بین

در چند شب گذشته شب یلدا بود و یک اتفاق نجومی کم نظیر اتفاق اتفاد. اتفاقی که خیلی ها آن را آغاز یک دوره ی بی نظیر توصیف می کنند. اما با این وجود همه اتفاق ها از درون خود انسان باید جستجو کرد. بنابراین این موضوع را برای بحث انتخاب می کنم.

جام جم، یا جام جهان‌ نما، جامی بود که همهٔ جهان در آن دیده می‌شده‌ است. همچنین، به آن «جام جهان‌ نما»، «جام گیتی‌ نما»، «آیینهٔ گیتی‌ نما»، «جام کی‌خسرو»، «جام جهان‌ آرا»، «جام جهان‌ بین»، و «جام عالم‌ بین» نیز گفته می‌شود. برای اطلاعات بیشتر می توانید به ویکی پدیا مراجعه کنید.

در افسانه های ایرانی از این جام یا آیینه سخن گفته شده است، تمدن های درخشان زیادی در افسانه های ایرانی ذکر شده که همه آن ها براساس جام  جهان بین یا اشیا مشابه آن پی ریزی شده است. اما واقعیت جام جهان بین چیست؟

اگر بخواهیم به معنا و مفهوم دقیق این بحث بپردازیم باید به تاریخ و پیشنیه حکومت های افسانه ای ایران بپردازیم.  ساختار و شکل کلی حکومت های باستان ایران همه از یک حکومت مشابه با محوریت شاه یا فرد حاکم توصیف شده است. اکثر این حکومت ها در مدیریت و تمدن بی رقیب و یک تاز عالم بوده اند. حکومت های ایرانی در زمینه انسانیت و رعایت حقوق انسانی اکثرا در زمینه متوسط  و عالی دسته بندی شده اند. به ندرت حکومتی در تاریخ باستان ایران یافت می شود که از نظر مدیریت و نظم  و تمدن در دسته ضعیف قرار گرفته باشند. البته مواردی که باید توجه داشته باشیم وقتی حکومتی مدیریت و نظم و ترتیب قابل قبولی ایجاد کند رفته رفته تضاد های درونی سیستم کاهش می یابدو عملا بی عدالتی و ظلم کاهش پیدا می کند.

اما چیزی که در مورد این بحث وجود دارد این جام در بین خاندان های زیادی ذکر شده و حکومت های موفقی از خاندان های مختلف تشکیل شده است. پس جام انحصار به فرد یا گروهی خاص نداشته است. اگر این جام مادی بود قطعا نمونه های زیادی از آن در حال حاضر وجود داشت. عدم وجود یک حکومت مقتدر و یک پارچه در عصر حاضر حکایت از آن دارد که دیگر این جام در حال حاضر وجود ندارد.

پس قطعا جام جهان بین تا حد ممکن نباید مادی باشد بلکه باید یک مقام معنوی باشد که در خود انسان پیدا شود. این مقام چیزی جز ورود به دایره ی انسانیت و کامل شدن انسان نیست. جام جهان بین درون خود انسان است، درخشندگی و زیبایی حکومت باستان در این است که کسی به عنوان شاه انتخاب شده است که در مقام انسان کامل یا ورای داناترین فرد در بین جامعه است. در این حالت است در ادبیات و اشعار حماسی ایران اطاعت از شاه یا حاکم را هم رده اطاعت از خدا توصیف کرده اند.

دهه های اخیر سالهایی است که به تمام تفکر ها و فکرها شامل لیبراسیم، کمونیسم، سکولاریسم، بنیاد گرای مذهبی(اسلام، مسیحی و ...) و غیره فرصت اداره کردن و آزمایش نظریات خود داده شده است. اما با این وجود سعادتی که خدای یکتا وعده داده بود (ولو به صورت نسبی) در هیچکدام از این سیستم ها نصیب انسان ها نشد. انسان امروز نسبت به گذشته افکار پریشان تر و ذهن بیمار تری دارد. انسان امروز گرسنه تر  و بیمار تر از گذشته شده است. علاو بر بیماری و گرسنگی هرچند ظاهر افراد موجه و خوب است اما در باطن در یک سرگردانی و هزاران بی جهتی و تضاد به سر می برند. در این دنیای امروز سعی می کنند نیاز به یک انسان کامل را با موارد بی ارزشی و جایگزینی پاسخ دهند اما با گذشت زمان بی اثر بودن این موارد بر اندیشمندان روشن می شود. امیدوارم  انسان گمشده روزی خود را بازیابد.